Okkurt hissini um Fugla­fjarðar bólt­felag

Søgu­brot 1 - Petur Simonsen skrivar.

**Innleiðingin er skrivað í samband við at søgubrotið varð brúkt í dystarleiksskrá frá 2023, tá EB/Streymur vitjaði í Fløtugerði.**

Gestirnir í Fløtu­gerði í dag eru av Eiði og har nærhendis. Vit kunnu kanska siga, at tað er ikki ein fremmandur fuglur, sum vitjar, tí í meira enn 100 ár hevur fótbólturin knýtt Eiði og Fuglafjørð saman. – Tað sigur søgan, og tað eru vit fleiri sum minnast afturá við gleði. Tað er tí kanska ikki so óvæntað, at hetta “samstarvið” millum bygdirnar báðar, er partur av hesum fyrsta søgu­brotinum.

ÍF varð stovnað í mars 1946. Men vit vita neyvan heilt vist nær fótbólturin á fyrsta sinni “fór á rull” í bygdini. Helst hevur hetta verið um somu tíð, sum so mangar aðrar staðir kring landið. Tað vil siga fyri meira enn 120 árum síðani. Men fyrstu árini var fótbólturin í bygdini ikki skipaður í einum fótbólts­felag. Og neyvan var kappast við feløg og aðrar bygdir tey allar fyrstu árini.

Fugla­fjarðar bólt­felag

Tann 9. februar 1938 høvdu, sum tað stendur í einari fundar­frágreiðing, “nakrir bólt­leikarar kalla saman til fundar í tí gamla skúlanum í Fugla­firði, og varð tá felag stovnað, ið varð nevnt “Fugla­fjarðar bólt­felag”.

Fundar­frágreiðingin sigur eisini, at Poul Andreas Vørðhamar varð valdur til formann. Hinir í nevndini vóru:
Daniel P Eliasen, næst­formaður
Andrew Hansen, kassa­meistari
Herluf Berthelsen, skrivari
Martin Jacobsen, nevndarlimur
Ismar Joensen, grannskoðari
Joen Edvard Hansen, grannskoðari

Fyrsti dysturin á Mølini – 9 móti 9

Um dagarnar stóð grein í miðlunum um Eiðis bólt­felag, sum 24. februar í ár rundaði tey 110 árini. Eiðis bólt­felag er sostatt helst elsta ítróttar­felag í Eystur­oynni. Kann leggja aftrat, at GÍ (tá Norðra­gøtu bólt­felag) stendur til at verða stovnað í 1926 og LÍF (tá Leirvíkar bólt­felag) í 1928.

Í greinini um Eiðis bólt­felag stendur, at fyrsti dysturin á ný­gjørda vøllinum á Mølini var í 1916, og at hann var móti fugl­firðingum. – Har verður eisini sagt, at vøllurin var í minna lagi, so avtalað varð, at leikast skuldi við níggju monnum á hvørjum liði.

Eysturoyar­kapping í 1938-39

Hesa tíðina í 20-unum og 30-unum dystast fugl­firðingar, eiðis­menn, gøtu­menn og leirvíksingar javnan – oftast um heystið og veturin.

Í skjølum frá 1938 lesa vit um kapping millum hesar fýra bygdirnar. Yvir­skriftin er: “Dystirnir um Steypin. Veturin 1938 og várið 1939.” (6/11 til 5/2). Víðari verður sagt, at tveir dystir á skulu spælast á “egnu plenu”. Men sambært kappingar­yvirlitinum verða tveir dystir leiktir í Fugla­firði og í Gøtu, meðan ein dystur verður leiktur á Eiði og eini í Leirvík. Í hvussu er, øll leika móti øllum, og í brævi til Fugla­fjarðar bólt­felag, dag­fest tann 13. februar 1939, verður støðan í kappingini gjørd upp. Norðra­gøtu bólt­felag vann kappingina við 5 “point”. Teimum í hølunum koma Fugla­fjarðar bólt­felag og Eiðis bólt­felag við 3 “point” hvørt, meðan Leirvíkar bólt­felag onki “point” fekk í hesum umfarinum. Brævið er undir­skrivað av Martin Kruse, Eiðis fótbólts­felag. Og Martin Kruse endar brævið við orðunum.”Steypið er sent til Gøtu”.

Ivaleyst eru hetta nakrir av garpunum, sum leiktu dystirnar í Eysturoyar­kappingunum seinast í 30-unum. Fugl­firðingar hava eitt V á troyggjuni. NB! Frætti fegin frá teimum, sum vita meira at siga um myndina – m.a. bygd, lið, nøvn og ár.

Eysturoyar­kapping í 1939-40 – “flyta dystin vegna streym­forhold um neyðugt”

Í brævið, sum Eiðis bólt­felag sendir Fugla­fjarðar bólt­felag heystið 1939, skilst, at kappingin, sum var veturin 1938-39, verður endur­tikin veturin 1939-40 (5/11 til 2/2). Bara tað, at nú eru tveir dystir á Eiði og í Leirvík og ein dystur í Fuglafirði og í Gøtu.

Í hesum døgum, nú samferðslu­kervið er so væl út­bygt og lívs­mynstrið so nógv broytt, er tað kanska áhugavert at festa seg við tvey brot í brævinum frá Eiðis fótbólts­felag. Har stendur m.a.: “Vit senda hesar reglur av hesi grund, at vit kundu sloppið frá at havt nakran út­sending til tykkara í ár, tí vit liggja so av­síðis”. Og víðari stendur: “Kampin í Fugla­firði hava vit einki ímóti at flyta vegna streym­forhold um tað er neyðugt. Dómaran vilja vit hava av plássinum, har kampurin verður spældur”.

Hetta sampakkar væl við tað, sum Herluf Berthelsen sigur í talu í 1980: “Í Fugla­firði varð spælt á Sandinum. Tað var um 1910, at fugl­firðingar fóru at sparka, og fyrsta avbygda­lið, teir møttu, var eitt lið av eiðis­monnum. Á Sandinum mátti bólt­leikurin lagað seg eftir streyminum, tí bert kundi sparkast, tá nógv fjøra var.”

“Plenan” tikin í nýtslu í 1956

Framman­fyri er nevnt, at fugl­firðingar vóru bodnir til fyrsta dystin á nýggju “plenuni” á Mølini á Eiði í 1916. Men fjøruti ár seinni, 11. novembur 1956, vóru tað júst eiðis­menn sum vóru bodnir at leika fyrsta dystin móti fugl­firðingum, tá nýggja “plenan” á Trøðni (í Fløtu­gerði) varð tikin í brúk.

Myndin er lænt úr mynda­savni, sum Signar á Brúnni hevur savnað.

Vøllurin breiðkaður 1979

Og mín sann um søgan ikki endur­tók seg, eftir at vøllurin í Fløtu­gerði var liðugt breiðkaður í 1979. Hóast tríggir dystir í 1. deild vóru leiktir á vøllinum við fyribils­loyvi frá FSF heystið 1979 – allir vunnir og avgerandi fyri meistara­heitið hjá ÍF – so varð vøllurin kortini ikki alment handaður og tikin í nýtslu fyrr­enn flagg­dagin 1980. Og tá vóru tað júst “veteranarnir” av Eiði og úr Fugla­firði sum leiktu fyrstu minuttirnar á ný­umvælda og snotiliga vøllinum í Fløtu­gerði – fleiri teir somu, sum vóru við í 1956.

Flagg­dagin 25. apríl 1980. Veteranar úr Fugla­firði og av Eiði á veg inn á vøllin í Fløtu­gerði. Fremst ganga tríggir av stovnarunum av ÍF: Herluf Berthelsen, Sofus Eliasen og Poul Jacob Hansen. Í bak­grundini hómast Lutherus í Tøðuni (Joensen), sum var við til at byggja vøllin.

Á myndini síggjast f.v.: Poul Jacob Hansen, Sofus Eliasen, Hjalmar Joensen, Albert Eldevig, Petur Jacob Eliasen, Palli Olsen, Esbern Thomsen, Martin Eliasen, Pól Eliasen, Jógvan Eliasen, Jógvan Thomsen, Hjørleif Petersen, Høgni Jøkladal, Bergur Petersen og Jóhannus Jacobsen.